Obecnie, w każdej rozwiniętej gospodarce wolnorynkowej występuje rynek kapitałowy. Jego istnienie umożliwia swobodny przepływ kapitału pomiędzy inwestorami, którzy posiadają go w nadmiarze, a podmiotami, które potrzebują go do finansowania swoich przedsięwzięć inwestycyjnych. Przepływ ten nie byłby jednak możliwy bez najważniejszego elementu rynku kapitałowego, czyli giełdy papierów wartościowych. Dzięki niej, transfer kapitału może odbywać się bowiem w sposób bezpieczny i transparentny – za pośrednictwem instrumentów finansowych, które działają na określonych zasadach. To właśnie te instrumenty stanowią przedmiot zainteresowania inwestorów giełdowych, którzy handlują nimi w celu uzyskania korzyści finansowych.
Wiedza – pierwsza inwestycja
Przed dokonaniem pierwszej inwestycji na giełdzie, należy zadbać o zdobycie choćby podstawowej wiedzy dotyczącej m.in. specyfiki działania notowanych na niej instrumentów finansowych, zasad funkcjonowania rynku kapitałowego, rodzajach występującego tam ryzyka, itd. W tym celu warto sięgnąć po literaturę i materiały dla początkujących inwestorów – ta lektura nie tylko pozwoli zapoznać się z szeregiem istotnych zagadnień związanych z inwestowaniem na giełdzie, ale pozwoli też ocenić, czy aby na pewno powinniśmy w ogóle zajmować się takim sposobem pomnażania kapitału. Należy mieć bowiem świadomość faktu, iż gra na giełdzie jest sztuką nie tylko trudną, ale przede wszystkim bardzo ryzykowną. Jeśli cechuje Cię konsekwencja, systematyczność, odporność na stres i umiejętność obiektywnej analizy sytuacji, masz szansę stać się skutecznym inwestorem giełdowym, jeśli nie – pomyśl o bezpieczniejszych formach inwestowania.
Wirtualna gra giełdowa – cenna nauka, bez ryzyka
Choć najwięcej wiedzy zdobywa się poprzez praktykę, w przypadku inwestycji giełdowych, taki sposób nauki może doprowadzić do poważnych strat finansowych. Przed rozpoczęciem inwestowania realnych pieniędzy, warto więc sprawdzić się w wirtualnej grze giełdowej, która daje możliwość kupowania i sprzedawania ,,prawdziwych” instrumentów finansowych za ,,wirtualne” pieniądze. Takie rozwiązanie jest dziś powszechnie dostępne i może skorzystać z niego każdy, kto założy odpowiednie konto w jednym z oferujących je serwisów internetowych. Warto przy tym zaznaczyć, że uczestnik takiej gry może nie tylko dokonywać wirtualnych transakcji finansowych czy śledzić zmiany wartości swojego portfela inwestycyjnego, ale porównywać też swoje wyniki z pozostałymi graczami. Dla początkującego inwestora, jest to więc forma treningu pozbawionego ryzyka, dzięki któremu może on sprawdzić swoje możliwości, nabyć cenne doświadczenie, a także poznać od strony praktycznej zasady, na jakich odbywa się handel giełdowy.
W co można inwestować?
Akcje, obligacje, kontrakty terminowe, opcje – to tylko przykłady instrumentów finansowych, które są do dyspozycji inwestorów giełdowych. Początkujący gracze powinni jednak skłonić się przede wszystkim ku stosunkowo prostym bezpiecznym papierom wartościowym, czyli akcjom i obligacjom. W porównaniu do kontraktów terminowych i opcji, charakteryzują się one bowiem zarówno wyższą przejrzystością działania jak i niższym poziomem ryzyka. Przyjrzyjmy się więc bliżej tym podstawowym instrumentom finansowym, które w praktyce stanowią oddzielny segment rynku giełdowego – zwany rynkiem papierów wartościowych.
Akcje – to najpopularniejsze instrumenty giełdowe, które są zaliczanie do grupy udziałowych papierów wartościowych. Ich posiadacze (akcjonariusze) są uprawnieni m.in. do udziału w kapitale spółki, który upoważnia do otrzymywania dywidendy (części zysku wypracowanego przez spółkę) oraz uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy, czyli obradach na których podejmowane są najważniejsze decyzje dotyczące spółki. W praktyce, drobni inwestorzy nie kupują jednak akcji po to, żeby mieć wpływ na działalność danego przedsiębiorstwa – ich celem jest przede wszystkim uzyskanie dochodu w postaci dywidendy lub zysku wynikającego ze wzrostu kursu akcji. Choć obecnie na polskim rynku notowane są walory kilkuset spółek o różnej wielkości i reputacji, na początku swojej przygody z inwestowaniem na giełdzie, warto skłaniać się ku akcjom dużych i stabilnych firm.
Obligacje – to papiery wartościowe zaliczane do grupy instrumentów dłużnych. Posiadacz obligacji (obligatariusz) jest wierzycielem emitenta, któremu przysługuje prawo do otrzymania zwrotu pożyczonej kwoty i odebrania określonego świadczenia (najczęściej są nim odsetki od pożyczonej kwoty). Warto zaznaczyć, iż tego rodzaju instrumenty mogą przynieść satysfakcjonujące zyski wyłącznie w dłuższym horyzoncie czasowym. Obligacje są bowiem najczęściej emitowane przez cieszące się dużym zaufaniem przedsiębiorstwa, instytucje finansowe, a także władze samorządowe czy Skarb Państwa – a jak wiadomo, tam gdzie wysokie bezpieczeństwo inwestycji – tam niższy zysk.
Dawniej wszystkie rodzaje papierów wartościowych były reprezentowane w postaci papierowej. Obecnie, występują one przede wszystkim w formie zdematerializowanej – jako zapis elektroniczny na rachunku maklerskim. Wprowadzenie takiego rozwiązania przyczyniło się też do zmiany sposobu handlu instrumentami finansowymi. Dziś, daną operację giełdową można przeprowadzić w ciągu kilku sekund, bez wychodzenia z domu – wystarczy kilka kliknięć w serwisie transakcyjnym.
Otwarcie rachunku maklerskiego
Żeby móc inwestować na giełdzie, trzeba założyć specjalny rachunek inwestycyjny, zwany inaczej rachunkiem maklerskim. Dzięki niemu można samodzielnie handlować instrumentami finansowymi, które występują na danym rynku giełdowym. To właśnie tutaj zapisywane są wszystkie informacje dotyczące instrumentów znajdujących się w portfelu inwestora, a także historia przeprowadzonych przez niego transakcji. Otwarcie rachunku maklerskiego wiąże się zarazem z uzyskaniem dostępu do platformy transakcyjnej, przy pomocy której można m.in. w wygodny sposób śledzić notowania giełdowe w czasie rzeczywistym, analizować wykresy poszczególnych walorów, a przede wszystkim – składać i modyfikować zlecenia zakupu/sprzedaży instrumentów finansowych.
Warto też pamiętać, że od zleceń na zakup i sprzedaż instrumentów finansowych, naliczana jest prowizja, określona w sposób procentowy, którą oblicza się na podstawie wartości przeprowadzanej transakcji. Poza tym,, większość domów maklerskich pobiera roczną opłatę za prowadzenie rachunku inwestycyjnego, która może niekiedy sięgać nawet ok. 100 zł. Aby nie narażać się na dodatkowe koszty, które pogorszą rentowność inwestowania na giełdzie, należy więc zadbać o otwarcie rachunku w przyjaznej dla inwestorów instytucji, takiej jak np. mBank (sprawdź: https://www.mbank.pl/indywidualny/inwestycje/gielda/emakler/). Rachunek inwestycyjny prowadzony przez dom maklerski tego banku, jest bowiem nie tylko całkowicie bezpłatny, ale gwarantuje również wygodny dostęp do szeregu niezwykle przydatnych analiz i rekomendacji dla spółek giełdowych. Ponadto udostępniany przez niego serwis transakcyjny cechuje się prostotą i intuicyjnością, która pozwala na swobodne inwestowanie nawet początkującym inwestorom.
Nauka na własnych i cudzych błędach – klucz do sukcesu
Wyciągaj wnioski z popełnianych błędów – to kluczowa zasada, którą powinien kierować się każdy, kto chce skutecznie inwestować na giełdzie. By zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu, warto też pamiętać o kilku ogólnych regułach gry giełdowej, których nieprzestrzeganie przyczyniło się do porażki niejednego inwestora. W przypadku handlu akcjami, brzmią one:
• Nie kupuj, gdy jest drogo – jeśli kursy akcji biją historyczne maksima, to sygnał, że należy wstrzymać się z wejściem na rynek. W takiej sytuacji wielu inwestorów zaczyna bowiem realizować swoje zyski, a to z kolei przyczynia się do spadku cen.
• Kupuj na dołkach – akcje warto kupować po okresie gwałtownych spadków – po okresie spadków zazwyczaj następuje odreagowanie. Zdecydowanie należy jednak przy tym unikać dokonywania inwestycji w sytuacji, gdy kursy walorów spadają po kilka – kilkanaście procent w ciągu jednej sesji. W takich przypadkach często dochodzi bowiem do dalszej przeceny akcji, której przebieg jest trudny do przewidzenia.
• Nie graj przeciwko trendowi – jeśli kursy akcji cechują się trwałym trendem spadkowym – nie warto w nie inwestować. Korzystniejszym rozwiązaniem jest wstrzymanie się z inwestycją do momentu, aż ceny wyraźnie przełamią niekorzystną tendencję.
• Inwestuj w akcje o dużej płynności – mniej doświadczeni gracze powinni inwestować w spółki cieszące się dużym zainteresowaniem inwestorów. Im większa jest płynność akcji (czyli większa liczba transakcji zawieranych na akcjach danej spółki), tym łatwiej jest je sprzedać/kupić w dowolnym momencie.
• Zabezpiecz się przed stratami – ceny walorów mogą podlegać dynamicznym, trudnym do przewidzenia zmianom. Dlatego też warto ustawiać tzw. zlecenia stop loss, które chronią przed nadmiernymi stratami. Ich działanie polega na tym, że w przypadku gwałtownego spadku kursu, akcje są sprzedawane po ustalonej przez inwestora cenie minimalnej.
Osoby, które nie czują się jeszcze na siłach by podejmować samodzielne decyzje inwestycyjne, a chciałyby lokować swój kapitał w instrumenty rynku kapitałowego, mogą powierzyć swoje oszczędności funduszowi inwestycyjnemu, w którym o dokonywanie skutecznych inwestycji troszczy się wysokiej klasy zespół ekspertów. Choć z taką formą inwestowania również wiąże się pewne ryzyko – dla mniej doświadczonych inwestorów może stanowić ona dobry wstęp do rozpoczęcia przygody z rynkiem giełdowym.
