Ogrzewanie i klimatyzacja budynków pochłaniają 50% całej energii konsumowanej w Unii Europejskiej. Tylko 18% tego zużycia pochodzi ze źródeł odnawialnych. Nowa europejska strategia ws. ogrzewania i chłodzenia ma to zmienić. Dokument „EU Heating and Cooling Strategy”, opublikowany w lutym 2016 r. przez Komisję Europejską, jest pierwszym tego typu programem dotyczącym wyodrębnionych zagadnień ogrzewania i chłodzenia w budynkach mieszkalnych i komercyjnych. Dokument kładzie szczególny nacisk na zwiększanie efektywności energetycznej w nowo budowanych obiektach oraz termomodernizację istniejących już budynków. Unijni eksperci szacują, że dzięki zwiększeniu niskoemisyjności w budownictwie, będzie można zaoszczędzić rocznie aż 40 mld euro na imporcie gazu oraz 4,7 mld euro na imporcie ropy .
Energochłonna UE
Twórcy strategii podkreślają, że wysokie zużycie gazu i ropy naftowej w celach grzewczych i chłodniczych uzależnia państwa członkowskie od importu spoza obszaru UE. Mimo że sektor systematycznie zwiększa wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych, takich jak biomasa, energia wiatrowa, słoneczna, jądrowa, to nadal 75 % stanowią paliwa kopalne – w większości gaz (46%), węgiel (15%) i olej (10%) .
Obecnie połowa budynków na terenie EU jest ogrzewana kotłami CO, których efektywność energetyczna wynosi poniżej 60%, a termomodernizacja zachodzi bardzo powoli i obejmuje mniej niż 1% ogółu budynków rocznie. Celem unijnej strategii jest istotne przyspieszenie tego procesu dla dobra środowiska, ale także portfeli Europejczyków. Przeciętny mieszkaniec UE przeznacza bowiem aż 6% wydatków konsumpcyjnych na ogrzewanie i chłodzenie, a więcej niż co dziesiątego mieszkańca Unii nie stać na zapewnienie wystarczającego poziomu ciepła w domu lub mieszkaniu zimą.
Co się ma zmienić?
Unijna strategia zawiera plany istotnej poprawy efektywności energetycznej budynków, polepszenia powiązań pomiędzy systemami energetycznymi, a miejskimi sieciami ciepłowniczymi, zwiększenia udziału OZE oraz efektywnego wykorzystywania ciepła i chłodu, które powstają jako produkt uboczny innych procesów, w tym przemysłowych. Strategia zakłada, że duże oszczędności można osiągnąć poprzez proste i tanie renowacje – izolacje poddaszy, ścian i fundamentów oraz stosowanie dwu- lub trzykomorowych przeszkleń. Ważnym wsparciem dla dekarbonizacji ogrzewania i chłodzenie w UE mają być także dobrze zaplanowana zieleń miejska, zielone dachy i ściany, zapewniające budynkom izolację oraz zacienienie. W budżecie UE na lata 2014–2020 już przewidziano spore nakłady na ten cel. Europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne (ESIF) przeznaczą około 19 mld EUR na efektywność energetyczną i 6 mld EUR na energię odnawialną, szczególnie w odniesieniu do budynków i systemów lokalnego ogrzewania i chłodzenia. Dodatkowo około 1 mld EUR asygnowany jest na inteligentne sieci dystrybucyjne oraz na finansowanie badań i innowacji .
Nowe standardy grzewcze w Polsce
Ogłoszona „EU Heating and Cooling Strategy” jest dokumentem, wskazującym na konieczność zwiększania efektywności energetycznej w sposób ogólny, niezawierającym konkretów co do wyposażania budynków w nowoczesne źródła ciepła czy planowanych regulacji w tym zakresie. „W Polsce największy wpływ na sektor instalacyjno-grzewczy ma obecnie implementacja rozporządzeń Komisji Europejskiej dotyczących ekoprojektu i etykietowania gazowych urządzeń grzewczych, określająca kierunek zmian dla rynku, będącego w fazie przechodzenia na efektywniejsze energetycznie kotły kondensacyjne” – mówi Janusz Starościk Prezes Zarządu Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych. „Równie istotną kwestią jest rozwój i wykorzystanie OZE w technice grzewczej. Uporządkowanie rynku kolektorów słonecznych i konsekwentne rozszerzenie ich zastosowania wykraczające poza wytwarzania c.w.u., także do ogrzewania nie tylko domów jednorodzinnych, ale i współpracy z sieciami ciepłowniczymi czy wspomagania przygotowania ciepła procesowego są jednym z najważniejszych wyzwań polskiego rynku”.
Rosnąca świadomość Polaków, co do korzyści z zastosowania nisko- lub zeroemisyjnych urządzeń grzewczych pozwala zakładać zwiększanie udziału pomp ciepła, kotłów biomasowych czy kolektorów słonecznych już w najbliższej przyszłości.
„Nowe regulacje prawne, zgodnie z którymi wszystkie budynki już od 2021 roku muszą wykazywać niemal zerowe zużycie energii, wymuszają rozwój i stosowanie energooszczędnych technologii, a także znajomość najnowszych rozwiązań wśród instalatorów, inżynierów, architektów czy inwestorów” – mówi Jan Hertmanowski, organizator Międzynarodowych Targów Aquatherm Warsaw. „Perspektywy zmian będą wiodącym tematem tegorocznej edycji spotkań branżowych Aquatherm Warsaw, dyskutowanym z udziałem ekspertów. Uczestnicy będą mieli okazję poznania nowości produktowych i trendów sektora HVAC, dostępnych instrumentów wsparcia, w tym możliwości dofinansowań dla zielonej energii czy aktualnych zmian prawnych, jak np. ustawa antysmogowa”. Międzynarodowe Targi Systemów Grzewczych, Wentylacji, Klimatyzacji, Systemów Wodnych, Sanitarnych i Basenów Aquatherm Warsaw, towarzyszą tegorocznej edycji Międzynarodowych Targów Budowlanych i Wnętrzarskich Warsaw Build – jednego z największych na Mazowszu spotkań przedstawicieli branży budowlanej. Wydarzenie odbędzie się w dniach 16-18 listopada 2016 r. w EXPO XXI Warszawa.
