Depresja to groźna, podstępna choroba, która w pandemii atakuje z podwójną siłą. Jej ofiarami jest coraz więcej nastolatków, którzy wymagają natychmiastowej pomocy. Do Rzecznika Praw Dziecka docierają skargi na brak skutecznych przepisów, które uregulowałyby zawód psychologa i zasady odpowiedzialności za błędy, mogące doprowadzić do tragedii. Rzecznik wnosi do Minister Rodziny o pilne działania.
„23 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją. (…) Szacuje się, że depresja występuje u nawet 65% nastolatków, a 25% z nich wymaga leczenia. Według danych Komendy Głównej Policji w Polsce jedynie w 2019 r. ponad 950 osób małoletnich podjęło próbę samobójczą, a jak przyznają specjaliści, dane te prawdopodobnie są zaniżone. (…) W mojej ocenie dla poprawy sytuacji istotne jest zapewnienie stałego, profesjonalnego wsparcia psychologicznego osobom przeżywającym trudności” – alarmuje Mikołaj Pawlak w wystąpieniu generalnym do Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marleny Maląg.
Rzecznik zwraca uwagę, że choć już w 2001 r. uchwalono ustawę o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1026), określającą m.in. warunki wykonywania tej profesji i zasady odpowiedzialności, ustawa ta wciąż nie jest realnie stosowana, przez co powstają coraz większe trudności w zapewnianiu potrzebującym profesjonalnej pomocy.
„Taki stan rzeczy wynika m.in. z wadliwych przepisów zawartych w ustawie, braku aktów wykonawczych do niej, braku samorządu zawodowego, któremu ustawa powierza wiele zadań. Konieczna jest niezwłoczna zmiana obowiązującej ustawy lub uchwalenie nowego aktu prawnego” – podkreśla Rzecznik i prosi Ministerstwo Rodziny o jak najszybsze dokończenie prac nad projektem nowego aktu regulującego zawód psychologa.
Rzecznik otrzymuje liczne skargi na osoby świadczące usługi psychologiczne. Dotyczą one głównie:
– wykonywania usług psychologicznych przez osoby bez odpowiedniego wykształcenia,
– diagnozowania dzieci na okoliczność przestępstw o charakterze seksualnym przez osoby nie posiadające odpowiedniej wiedzy i kwalifikacji,
– sporządzania prywatnych, nieobiektywnych opinii na potrzeby postępowań sądowych, w oparciu o relację tylko jednej ze stron.
„Często w mojej ocenie skargi te są zasadne, jednakże jeżeli nie doszło do popełnienia przestępstwa, osoby świadczące takie usługi nie ponoszą żadnej odpowiedzialności dyscyplinarnej, co uważam za niedopuszczalne” – zaznacza Mikołaj Pawlak.
„Osoby pragnące wykonywać zawód psychologa powinny mieć jasno sprecyzowane zasady zdobywania uprawnień, pracy z klientem, doskonalenia zawodowego itd. Natomiast osoby korzystające z usług psychologów powinny mieć zagwarantowane jasne zasady współpracy i pewność, że udzielana pomoc będzie fachowa, a w przypadku podjęcia przez psychologa działań sprzecznych z zasadami sztuki czy etyki zawodowej, precyzyjnie określone możliwości dochodzenia swoich praw” – podsumowuje Rzecznik Praw Dziecka.
Komunikat Rzecznika Praw Dziecka
