Polskie prawo, podobnie jak prawo w innych krajach europejskich i Stanach Zjednoczonych, przewiduje możliwość odwołania darowizny. Jej odwołanie jest jednak trudniejsze niż nieodpłatne przekazanie majątku. Kiedy może dojść do odwołania umowy darowizny? Kto i dlaczego może zdecydować się na taki krok?
-
Czym jest umowa darowizny?
-
Umowa darowizny w formie aktu notarialnego
-
Kiedy można zdecydować się na odwołanie umowy darowizny?
-
Odwołanie darowizny – konsekwencje dla przyjmującego darowiznę
Umowa darowizny jest jedną z częściej zawieranych w Polsce. Darowizny dokonują między sobą członkowie rodziny, małżonkowie, a także firmy, które chcą przekazać pieniądze lub rzeczy dla fundacji, organizacji itp. W każdym z tych przypadków możliwe jest odwołanie darowizny, jeśli zajdą przesłanki o nieodpowiednim wykorzystaniu przekazanych środków lub rażącej niewdzięczności. Dowiedz się, kiedy i dlaczego odwołanie umowy darowizny jest możliwe.
Czym jest umowa darowizny?
Umowa darowizny polega na nieodpłatnym przekazaniu nieruchomości, samochodu lub innych ruchomości na rzecz drugiej osoby. Darowiznę mogą stanowić również pieniądze. Darczyńca przekazuje je członkowi rodziny, mężowi, żonie, rodzicom, dalszym krewnym lub osobom niespokrewnionym.
W przypadku firm i organizacji również zawiera się umowę darowizny. Darczyńca zobowiązuje się w niej np. do przekazania sprzętu komputerowego lub innych artykułów dla szkoły, fundacji lub lokalnego stowarzyszenia. W zależności od stopnia pokrewieństwa i charakteru darowizny, obdarowany jest zobowiązany do zapłaty podatku o określonej wysokości. W przypadku najbliższych krewnych i darowizn przekazywanych na cele charytatywne zwykle stosowane jest zwolnienie z podatku.
Umowa darowizny w formie aktu notarialnego
Umowa darowizny zawarta w formie aktu notarialnego dotyczy najbardziej wartościowych ruchomości i nieruchomości. To właśnie w takich przypadkach najczęściej dochodzi do prób cofnięcie darowizny. Akt notarialny stanowi solidne zabezpieczenie dla obu stron umowy. Darczyńca na jego podstawie wskazuje dokładnie, jakie ruchomości i nieruchomości podarował drugiej stronie. Darczyńca może natomiast wykazać, że nie otrzymał nic więcej, jeśli doszłoby do odwołania darowizny.
Jeśli po przyjęciu darowizny zawartej w formie aktu notarialnego, darczyńca chce cofnąć darowiznę, ma na to rok od czasu zawarcia umowy. Odwołanie może nastąpić jednak później, jeśli dojdzie do rażącej niewdzięczności ze strony obdarowanego.
Kiedy można zdecydować się na odwołanie umowy darowizny?
Odwołanie darowizny jest możliwe przede wszystkim w przypadku, gdy doszło do rażącej niewdzięczności ze strony obdarowanego. Dotyczy to na przykład sytuacji, gdy dziecko, które otrzymało mieszkanie od rodziców, wyrzeka się ich i nie chce utrzymywać z nimi kontaktu. W takich przypadkach odwołanie darowizny jest możliwe, jeśli do sądu wpłynie oświadczenie darczyńcy wraz z dowodami na niewdzięczność obdarowanego.
Odwołanie umowy i przekazanie przedmiotu umowy innej osobie jest możliwe nawet po wielu latach. Darczyńca ma rok na zgłoszenie rażącej niewdzięczności w sądzie, nawet gdy dojdzie do niej po kilkunastu latach od dokonania darowizny. Przykładowo, darczyńca może dochodzić zwrotu przedmiotu darowizny po 20 latach, gdy syn lub córka odmówią mu pomocy ze względu na zaawansowany wiek i niedołężność, pomimo że mogą jej udzielić. Darczyńca ma 12 miesięcy na odwołanie darowizny od dnia, w którym dowiedział się o rażącej niewdzięczności.
Jeśli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione, darczyńca nie może odwołać darowizny bez ważnego powodu. Jeśli rodzic zobowiązał dzieci do bezpłatnego świadczenia mu opieki na starość, a dzieci się z niej wywiązały, odwołanie umowy darowizny nie wchodzi w grę. W ten sposób zabezpiecza się interesy osób przyjmujących majątek, na wypadek, gdyby błahe nieporozumienia i demencja rodzica wpłynęły na pogorszenie relacji w rodzinie.
Odwołanie darowizny – konsekwencje dla przyjmującego darowiznę
Obdarowany ma prawo przekonywać sąd, że jego zachowanie nie jest dowodem na rażącą niewdzięczność. Dotyczy to między innymi sytuacji, gdy konflikty między innymi członkami rodziny doprowadziły do poróżnienia darczyńcy i obdarowanego. Brak przesłanki o rażącej niewdzięczności uniemożliwia odwołanie darowizny. Podobnie jest w sytuacji, gdy pomimo wystąpienia rażącej niewdzięczności, darczyńca przebaczy obdarowanemu. Konieczne jest jednak przedstawienie dowodów i świadków na to, że do takiego wybaczenia doszło, a relacje pomiędzy obiema stronami umowy uległy poprawie.
Jeśli odwołanie darowizny zostanie zaakceptowane przez sąd, obdarowany jest zobowiązany do jej zwrotu lub do przekazania darczyńcy jej równowartości w gotówce. Dom lub mieszkanie powinny zostać opuszczone. Jeżeli obdarowany nie wyprowadzi się dobrowolnie, darczyńca ma prawo domagać się eksmisji. W przypadku gdy nieruchomość, samochód lub inna wartościowa ruchomość zostały sprzedane po przyjęciu darowizny, obdarowany musi oddać darczyńcy ich równowartość. W przeciwnym razie darczyńca może wystąpić do komornika o wszczęcie egzekucji.
Materiał przygotowano na podstawie informacji pochodzących z serwisu: http://odwolanie-darowizny.pl/
