Tachografy to urządzenia, które są przeznaczone do zamontowania w pojazdach w celu rejestracji i zapisania czasu w jakim jest prowadzony pojazd, ilości kilometrów drogi przebytej przez samochód, szybkości pojazdu, daty i godziny otwarcia obudowy, która zawiera wykresówki, a także do zapisania przerw w pracy i odpoczynku. Na rynku dostępne są również tachografy, które mają możliwość rejestracji takich parametrów jak np. obroty silnika. Są to więc urządzenia, które mogą nam dostarczyć bardzo dużo przydatnych informacji, nie tylko o czasie pracy kierowcy, ale również o sposobie eksploatacji pojazdu. Wszystko to służy przede wszystkim bezpieczeństwu na drogach, a szczególnie na autostradach. Samochody dostawcze lub ciężarowe często stanowią zagrożenie, gdy ich wyposażenie oraz zabezpieczenie nie jest prawidłowe.
W Europie tachografy wykorzystuje się m.in. w samochodach ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony oraz w autobusach. Pozwala to na kontrolowanie aktywności kierowcy, a co za tym idzie na analizę tego, czy przestrzega on zasad panujących w danej firmie przewozowej. Obecność tachografu w samochodzie jest również sposobem na sprawdzenie działania samego przedsiębiorstwa, ponieważ zapisy z urządzenia mogą być kontrolowane przez organy zewnętrzne.
Tachografy mogą być analogowe lub cyfrowe. Podstawową różnicą między wymienionymi tachografami jest sposób w jakim są zapisywane dane. W urządzeniu analogowym odbywa się to na papierowej wykresówce, natomiast w cyfrowym na wewnętrznej pamięci i zewnętrznych kartach chipowych. Z uwagi na mniejszą podatność na możliwość fałszowania zapisów tachografy analogowe są zastępowane przez tachografy cyfrowe.
Do tachografów używane są cztery rodzaje kart:
-karta kierowcy- wydawana wszystkim uprawnionym przez Polską Wytwórnie Papierów Wartościowych, identyfikuje danego kierowcę oraz umożliwia prawidłowe zapisanie jego czasu pracy,
-karta kontrolna- umożliwia dostęp do całej pamięci tachografu z pominięciem dostępu do zmian danych kalibracji urządzenia,
-karta przedsiębiorstwa- umożliwia dostęp do danych w urządzeniu poprzez wydruki, pobieranie i wyświetlanie, służy do blokowania i odblokowywania urządzeń w celu zabezpieczenia przed dostępem do danych przedsiębiorstwa,
-karta warsztatowa- umożliwia kalibrowanie, aktywowanie, testowanie, a także pobieranie danych z urządzenia przez uprawnionych techników, którzy zajmują się serwisowaniem tych urządzeń,
Stosowanie się do przepisów dotyczących montowania tachografów jest bardzo istotne i ważne, ponieważ za niewłaściwe użytkowanie tych urządzeń lub nie korzystanie z nich może nas spotkać kara pieniężna w wysokości nawet do 10 000 złotych.
Przykładowe kary, które mogą spotkać przedsiębiorców za niestosowanie się do przepisów:
– tachograf bez homologacji to kara nawet 10 000zł
– części tachografu niespełniające wymagań to kara 3 000zł
– nieaktualny przegląd tachografu to kara 1 000zł
– niewłaściwa obsługa lub odłączenie tachografu może nas kosztować nawet 5 000zł
– fałszowanie i ukrywanie danych to kara 10 000zł
Warto zatem zwrócić uwagę przy zakupie tachografu, aby zaopatrzyć się we właściwy, spełniający wszystkie niezbędne wymagania w celu uniknięcia wszelkich nieprzyjemności związanych z kontrolą. Ponadto warto również pomyśleć o odpowiednim przeszkoleniu dla pracowników, dzięki czemu będziemy mieli pewność, iż tachograf obsługiwany jest właściwie, a pracownicy są świadomi konsekwencji wszelkich niezgodności. Dodatkowo przeszkolenie to pozwoli pracownikom uzyskać informacje w jaki sposób odpowiednio zachowywać się w przypadku awarii tachografu.