Osoby indywidualne oraz biura oferujące tłumaczenia, zwykle dokonują podziału na tłumaczenia zwykłe (lub ogólne) i tłumaczenia specjalistyczne, przy czym cena tłumaczeń specjalistycznych zwykle przewyższa cenę zwykłych. Czym jest tekst specjalistyczny i co należy wiedzieć o jego tłumaczeniu?
Pytanie o definicję tłumaczeń specjalistycznych pojawiają się w przypadku tłumaczeń pisemnych dość często, dlatego konieczne jest doprecyzowanie pewnych terminów, co pozwoli rozwiać wszystkie wątpliwości. O tłumaczeniach zwykłych, zwanych także ogólnymi, mówimy w sytuacji, gdy teksty przeznaczone do tłumaczenia pod względem występującej w nich terminologii nie wykraczają poza poziom wykształcenia ogólnego średniego. Jeśli natomiast teksty zawierają liczne zwroty pochodzące z terminologii fachowej w zakresie wykształcenia średniego w konkretnej specjalności lub mają charakter ogólnoprawny, mamy do czynienia z tłumaczeniami specjalistycznymi.
Ponadto, wyróżnia się także tłumaczenia tekstów specjalistycznych o szczególnym stopniu trudności, które wymagają posiadania wiedzy specjalistycznej, korzystania z fachowej literatury i dokumentacji, a nawet konsultacji z ekspertem. A są to:
– teksty zawierające elementy pochodzące z gwar, dialektów i żargonów, skróty, zwłaszcza lokalny oraz skrótowce lub archaizmy;
– teksty z rzadkich dziedzin nauki i techniki oraz kultury;
– reklamy, slogany oraz ogłoszenia.
Kto decyduje o tym, że tłumaczenie jest specjalistyczne?
O tym, czy dany tekst kwalifikuje się do tłumaczenia specjalistycznego, decyduje tłumacz, który tę pracę będzie wykonywał, zna swoje możliwości i potrafi określić stopień trudności zadania. Niektórzy tłumacze dopuszczają także obniżenie ustalonej wcześniej stawki za tekst specjalistyczny w sytuacjach, kiedy zleceniodawca oferuje dużą pomoc ze swojej strony. Może na przykład przekazać tłumaczowi glosariusz specjalistycznego słownictwa lub służyć konsultacją, zwłaszcza jeśli jest autorem tekstu.
Tłumaczenia artykułów naukowych
Artykuły naukowe oraz naukowo – techniczne, ze względu na specyficzny język i występującą w nich terminologię fachową z konkretnej dziedziny, kwalifikują się do tekstów specjalistycznych. Ich tłumaczenie jest bez wątpienia zadaniem dla tłumaczy posiadających wysokie kompetencje językowe oraz dobre rozeznanie w dziedzinie, z którą tłumaczony jest ściśle związany. Obie te kwestie są niezwykle ważne, gdyż artykuł naukowy, techniczny lub inny specjalistyczny musi spełniać dwa warunki, by został opublikowany. Pierwszym z nich jest wysoka jakość oraz poprawność językowa tekstu, drugim – poprawność merytoryczna. Obecność błędów merytorycznych w przetłumaczonym tekście obniży jego wartość i może skutkować jego odrzuceniem przez wydawnictwo.
Cena tłumaczenia specjalistycznego a jego jakość
Cena tłumaczeń specjalistycznych jest wyższa od ceny zwykłych o nawet kilkadziesiąt procent. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że to nie ona powinna być jedynym ani też najważniejszym kryterium wyboru tłumacza lub biura tłumaczeń. Nierzadko mają miejsce sytuacje, kiedy atrakcyjna cena tłumaczenia artykułów specjalistycznych (naukowych, technicznych) okazuje się tylko pozorna, gdyż pociąga za sobą dodatkowe i to dość wysokie koszty. Jeśli w przypadku artykułu pojawią się znaczące błędy, które zadecydują o odrzuceniu go przez wydawnictwo, konieczne będzie zlecenie weryfikacji tekstu innemu tłumaczowi, za co też trzeba będzie zapłacić. Narobimy sobie kłopotu, stracimy pieniądze, a także czas.
W większości przypadków powodem usterek jest fakt, że nad tekstem pracował tłumacz niedoświadczony lub wręcz początkujący, który nie posiada jeszcze odpowiedniej wiedzy i umiejętności. Dlatego warto pamiętać o najważniejszym kryterium, jakim jest jakość. Aby tekst specjalistyczny został rzetelnie przetłumaczony i był poprawny zarówno pod względem językowym, jak i merytorycznym, musi zająć się nim doświadczony tłumacz specjalista. A, jak wiadomo, wysoka jakość i fachowość ma swoją cenę.
Komu zlecać tłumaczenie tekstów specjalistycznych?
W Internecie znajdziemy liczne biura tłumaczeń oraz tłumaczy indywidualnych wraz z ich szerokimi ofertami, obejmującymi również tłumaczenia specjalistyczne. Mimo to wybór tłumacza, który rzetelnie spełni swoje zadanie, nie jest łatwą sprawą. W przypadku artykułu naukowego jest to szczególnie ważne, gdyż to właśnie od tłumacza i wykonanej przez niego pracy w dużej mierze zależy, czy wydawnictwo ten artykuł przyjmie.
Pierwszą kwestia, na którą należy zwrócić uwagę, jest to, czy tłumacz lub biuro podaje w swojej ofercie precyzyjne określa, jakie tłumaczenia oferuje. Samo określenie „tłumaczenia specjalistyczne”, „tłumaczenia naukowe” czy „tłumaczenia techniczne” to nie wszystko, muszą być podane konkretne dziedziny, jak na przykład chemia, mechanika, medycyna, ochrony środowiska itp., jak i języki – np. angielski, niemiecki czy rosyjski. Warto też sprawdzić dorobek interesujących nas wykonawców w tłumaczeniach tekstów i artykułów z dziedziny, która nas interesuje, a także dowiedzieć się, na jakie języki były tłumaczone. Biura oraz tłumacze, którzy mają duże doświadczenie w tłumaczeniu różnego rodzaju tekstów specjalistycznych, najczęściej zamieszczają na swoich stronach internetowych informacje o swoim doświadczeniu w tym zakresie, w tym, od ilu lat tłumaczą teksty specjalistyczne, czy są wśród nich artykuły naukowe oraz jaki mają wskaźnik przyjęcia tych artykułów do publikacji. W przypadku, gdy tłumacz takich informacji nie umieścił na swojej stronie, zawsze można go poprosić o taki wykaz oraz referencje.
Podsumowując
Tłumaczenie tekstów specjalistycznych różnego rodzaju to poważne zadanie, które zlecić można tylko wykwalifikowanym specjalistom. Zanim więc zlecimy tę pracę tłumaczowi lub biuru, powinniśmy się upewnić, czy tłumacz ma odpowiednie, wspomniane wcześniej kwalifikacje, a w przypadku biura, czy ma ono do dyspozycji tłumacza, będącego w stanie profesjonalnie przetłumaczyć dla nas tekst specjalistyczny na interesujący nas język obcy lub z języka obcego na polski.
Odpowiednią do tego zadania osobę znajdzie się na http://oferia.pl/zlecenia/teksty-tłumaczenia.
