Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) określają zbiór zasad dotyczących bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy z zakresu wielu dziedzin. Na straży przestrzegania przepisów stoi Państwowa Inspekcja Pracy i każdy pracownik musi przejść odpowiednie szkolenie BHP w nowym zakładzie pracy. Jakie są jednak prawa i obowiązki spoczywające na pracowniku? Czy musimy obawiać się poważnych konsekwencji, gdy nie będziemy ich przestrzegali?
Prawa pracownika
Podstawowym prawem, które określa art.66 ust.1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, jest prawo do bezpiecznych oraz higienicznych warunków pracy. Jeśli nasz pracodawca nie przestrzega zasad BHP, możemy powstrzymać się od wykonywania pracy, nie obawiając się konsekwencji.
Podobnie wygląda sprawa, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP, stwarzając dla nas lub dla innych bezpośrednie zagrożenie. Zgodnie z art. 210 kp możemy w tym przypadku powstrzymać się od wykonywania pracy i powiadomić o fakcie oraz przyczynach takiego postępowania naszych przełożonych. Jeśli nasze zaprzestanie działań nie usuwa źródła zagrożenia, należy bezzwłocznie opuścić niebezpieczny obszar. Jeśli niebezpieczeństwo może wynikać z naszego stanu psychofizycznego, możemy zgłosić swój stan przełożonemu i zrezygnować danego dnia z podejmowania działań w ramach pracy.
Uwaga: wyjątkiem są osoby pracujące w sektorze ratowniczym, chroniące ludzkie zdrowie i życie.
Obowiązki pracownika
Kodeks pracy określa również obowiązki, których muszą przestrzegać pracownicy.
Jeśli nie będziemy stosowali się do kodeksu pracy, będzie nam grozić kara majątkowa lub niemajątkowa. Przy znacznym naruszeniu kodeksu nasz pracodawca może przekazać nam wypowiedzenie umowy o pracę lub rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z naszej winy.
W myśl art. 212 k.p. do podstawowych obowiązków należy znajomość zasad BHP, gdyż jak można przestrzegać zasad bez ich znajomości? Nie możemy zatem odmówić wzięcia udziału w szkoleniu, instruktażu czy testach sprawdzających znajomość zasad BHP.
Jesteśmy również zobowiązani do stosowania środków ochrony zbiorowej, używania przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz obuwia i odzieży roboczej zgodnie z ich przeznaczeniem. Niezależnie od tego, czy pracujemy w biurze obsługując komputery, czy na hali produkcyjnej mając w zasięgu ogromne maszyny, musimy dbać o należyty stan urządzeń oraz utrzymywać porządek w miejscu pracy.
Zasady BHP zobowiązują nas również do poddawania się badaniom wstępnym, okresowym czy kontrolnym oraz do stosowania wszystkich zaleceń lekarskich.
Warto również wiedzieć o tym, że w kryzysowych sytuacjach jesteśmy zobowiązani powiadomić o fakcie wypadku w zakładzie pracy przełożonego oraz osoby znajdujące się w miejscu zagrożenia. Pamiętajmy, że powinniśmy współpracować przez cały czas z naszym pracodawcą i przełożonymi nad prawidłowym wypełnianiem obowiązków BHP.
Prawa i obowiązki mają nam służyć
Przepisy dotyczące BHP są bardzo ważnym aspektem, z którego wynikają zarówno prawa jak i obowiązki nałożone na każdego pracownika. Powinniśmy przestrzegać zasad, a przede wszystkim znać je, gdyż nieznajomość prawa szkodzi. Niezależnie od tego, czy jesteśmy pracownikami czy pracodawcami powinniśmy być świadomi tego, że w razie zaistnienia niebezpieczeństwa kodeks ma nas chronić i dbać o nasze dobro.
Artykuł powstał przy współpracy z firmą Safety Expert, które wspiera Klientów w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
 określają zbiór zasad dotyczących bezpiecznego i higienicznego...){kind=link}