Każdy pracownik powinien doskonale znać swoje prawa. Dotyczy to nie tylko obowiązków związanych ze zajmowanym stanowiskiem, ale także niezwykle ważnej kwestii, a mianowicie urlopów. Kodeks pracy wyróżnia co najmniej kilka ich rodzajów.
Urlop bezpłatny
Urlop bezpłatny charakteryzuje się zawieszeniem świadczeń na rzecz pracodawcy przez pracownika. Zatrudniony traci wszystkie swoje przywileje, w tym wynagrodzenie. Najczęściej urlop bezpłatny rozpoczyna się na wniosek pracownika. Według przepisów może on ubiegać się o taki urlop w sytuacjach, np. gdy pełni funkcję radnego, posła, senatora lub gdy jest w trakcie wykonywania działalności związkowej.
Urlop wypoczynkowy
Ten urlop przysługuje wszystkim osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (na czas określony, jak i na czas nieokreślony). Zgodnie z prawem długość urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy. Każdy, kto może pochwalić się stażem krótszym niż 10 lat, ma 20 dni urlopowych w skali roku. Osoby z większym doświadczeniem mogą robić plany na 26 dni urlopowych. Co ważne, jedna część urlopu wypoczynkowego powinna wynosić 14 dni kalendarzowych. Z tego typu urlopu mogą korzystać też pracownicy z umowami tymczasowymi, zatrudnione przez agencje pracy takie jak GPPeople. Nie przysługuje za to posiadaczom umowy o dzieło lub umowy cywilno-prawnej.
Urlopy okolicznościowe
Jak można domyślać się z nazwy, takiego urlopu pracodawca udziela z powodu ważnych wydarzeń prywatnych pracownika. Urlop okolicznościowy przysługuje w przypadku zgonu i pogrzebu małżonka, dziecka, rodziców (2 dni), urodzenia dziecka (2 dni), ślubu dziecka (1 dzień) i ślubu pracownika (2 dni). Pracodawca nie może odmówić przyznania urlopu okolicznościowego.
Urlop zdrowotny
Urlop zdrowotny przysługuje kilku grupom pracowników. Na pewno mogą się u niego ubiegać nauczyciele, sędziowie, prokuratorzy oraz policjanci. Ci pierwsi mogą liczyć nawet na roczną przerwę w pracy w celu podratowania zdrowia. Wymagane jest jednak co najmniej 7-letnie doświadczenie w zawodzie, odpowiednie zaświadczenie lekarskie i zgoda dyrektora szkoły. W czasie takiego urlopu nauczyciele otrzymują wypłatę, ale nie mogą dodatkowo pracować. Z kolei sędziowie i prokuratorzy mogą ubiegać się o 6-miesięczny urlop zdrowotny, ale potrzebują zgody Ministra Sprawiedliwości.
Urlopy rodzicielskie
Pracownicy mogą liczyć także na urlopy związane z rodzicielstwem. Pierwszym, najpopularniejszym jest urlop macierzyński, który przy urodzeniu jednego dziecka wynosi 26 tygodni. Oczywiście, panie mogą ubiegać się o wydłużenie – dodatkowy urlop rodzicielski to 36 tygodni, ale odpłatność wynosi tylko 60% dotychczasowego wynagrodzenia. A co z ojcami? Po narodzinach dziecka mogą oni skorzystać z 2-tygodniowego urlopu ojcowskiego.
