Jest to jedna z najstarszych wprowadzonych zasad standaryzacji, jednocześnie jest to norma podstawowa, rozpoznawana i akceptowana na całym świecie.
Powstała na bazie pierwszego światowego standardu zarządzania jakością, czyli BS 5750 z 1979 roku, osiem lat później standard ten stał się normą ISO 9000. W przeciwieństwie do innych regulacji nie jest dedykowana do jednego obszaru czy segmentu rynku. Mogą ją stosować wszystkie przedsiębiorstwa, niezależnie od ich wielkości i rodzaju wytwarzanych towarów i oferowanych usług. Norma ISO 9001 stanowi swoiste preludium do wdrażania kolejnych norm w przedsiębiorstwie. Jej celem jest systematyzacja i unormowanie procesów biznesowych w firmie, a to wszystko po to, aby klienci były zadowoleni.
Czym jest zatem jakość i dlaczego tak ważne jest spełnienie określonych zasad, wprowadzenie norm? Niejednokrotnie kojarzą się one tylko z bezwzględnymi przepisami, których nie przestrzeganie wiąże się z określonymi konsekwencjami, dlatego wiele osób i firm odrzuca ich wprowadzenie Prześledźmy definicje jakości. Platon twierdzi, że jakość to „pewien rodzaj doskonałości”, wg Philip Crosby jakość „określa się jako zgodność ze specyfikacją, a nie jako dobry produkt”. William Edwards Deming twierdzi zaś, że jest to „stopień jednorodności i niezawodności wyrobu przy możliwie niskich kosztach i maksymalnym dopasowaniu do rynku”. Norma ISO 9001:2000, czerpiąc ze źródeł, definiuje jakość jako „stopień w jakim zbiór inherentnych właściwości spełnia wymagania”, oznacza to, że każdy właściwy i definiujący element produktu, usługi jest powtarzalny, spełnia takie same parametry, i powstał wg tych samych, standardowych procesów produkcji. Jest to istotne, gdyż duże znaczenie ma tu czynnik ludzki regulujący i wpływający na proces powstawania produktu czy usługi.
W obliczu omawianej normy ISO 9001, która w ośmiu punktach, „zasadach jakości” stawia jakościowe wymagania przedsiębiorstwu czy organizacji. Trzy pierwsze z nich są poświęcone ludziom którzy te procesy tworzą i nadzorują, a także relacji konsument – przedsiębiorstwo. Pierwszy punkt mówi o tym, że to klienci mają zdecydowany wpływ na pozycję firmy na rynku i dlatego też należy zwracać szczególną uwagę na ich opinie, sugestię. Następnie jest mowa o roli przywódczej, którą norma pozostawia kierownictwu odpowiedzialnemu za rozwój przedsiębiorstwa. Kolejny punkt to zasoby ludzkie, które określone są jako najcenniejsze dobro organizacji. Dopiero w kolejnych punktach reguluje właściwe podejście procesowe do realizacji usług czy też produkcji towarów.
Wiele firm decyduje się na wprowadzenie tej normy w swojej firmie. Wdrożenie ISO 9001 jest procesem czasochłonnym, w którym udział najczęściej bierze firma consultingowa – odgrywająca rolę pomocnika. Certyfikacja ISO 9001, czyli nadanie firmie certyfikatu ISO również przeprowadzana jest przez jednostkę zewnętrzną.
