Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) to jeden z najwygodniejszych sposobów na finansowanie i realizację inwestycji dla sektora publicznego. Pozwala na zminimalizowanie ryzyka związanego z przedsięwzięciem, a dodatkowo zmniejsza konieczność fizycznego gromadzenia środków przez instytucje publiczne. Istnieje wiele sposobów i możliwych scenariuszy takiej współpracy. W poniższym artykule chciałbym się skupić na modelu BTL, czyli Build-transfer-lease (pol. Wybuduj- przekaż-dzierżaw).
BTL jest to model szczególnie korzystny dla partnera publicznego, zakłada on bowiem, że to partner prywatny inwestuje, projektuje i realizuje inwestycję, dzięki czemu nie jest generowany czy powiększany dług publiczny. Jest to szczególny rodzaj partnerstwa publiczno-prywatnego, gdzie w kolejnym kroku gotowy obiekt przekazywany jest partnerowi publicznemu i na mocy umowy zawartej ze spółką publiczną partner prywatny zaczyna ten obiekt dzierżawić na określony w umowie czas, zazwyczaj nieprzekraczający 30 lat. Po tym okresie nieruchomość przechodzi na własność strony samorządowej.
Odpowiedzialność partnera publicznego
Spółka prywatna jednocześnie bierze na siebie odpowiedzialność związaną z ewentualnym ryzykiem, jakie może się pojawić na każdym etapie realizacji projektu, takimi jak choćby opóźnienia, wzrost kosztów czy późniejszego utrzymania obiektu. Odpowiedzialność partnera publicznego ogranicza się do nadzoru w zakresie kontroli i zarządzania oraz ewentualnymi ryzykami z tym związanymi. Model ten jest popularnym sposobem na realizację zamówień publicznych na całym świecie. Przykładowo w Malezji na mocy kontraktu z firmą prywatną zrealizowano w ten sposób inwestycję polegającą na rozbudowie budynków zajmowanych przez Rząd Federalny. Strona prywatna na mocy podpisanej umowy leasingowej otrzymała koncesję na zarządzanie budynkami na okres 25 lat. W Korei Południowej dzięki finansowaniu przy wykorzystaniu modelu BTL do 2009 roku realizowano blisko 240 projektów, dzięki którym wybudowano 136 szkół podstawowych i średnich, 56 oczyszczalni ścieków, 10 obiektów koszarowych i 18 obiektów kulturalnych. Późniejsze analizy wykazały, że dzięki zastosowaniu BTL udało się zredukować zarówno koszty jak i przekroczenie czasu realizacji inwestycji. W przypadku tych projektów koszty były niższe średnio o 10.1%, a czas realizacji inwestycji skrócono średnio o 8% w porównaniu do projektów realizowanych bezpośrednio przy wykorzystaniu środków rządowych. Było to wynikiem między innymi konkurencji pomiędzy podwykonawcami, którzy chcąc wygrać przetargi oferowali jak najniższe koszty wykonania i najkrótsze czasy realizacji inwestycji.
Założenia partnerstwa publiczno-prywatnego
Założenia partnerstwa publiczno-prywatnego pozwalają na realizację nawet ogromnych i pod wieloma względami skomplikowanych inwestycji. Jednak z tych rozwiązań, jak widać na powyższych przykładach, korzystać mogą również samorządy lokalne, a także spółki im podległe i realizować dzięki nim o wiele mniejsze projekty nastawione na zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej, gmin, powiatów czy województw. Pod wieloma względami wykorzystanie możliwości płynących z PPP okazuje się o wiele bardziej efektywne niż projekty rządowe realizowane w tradycyjny sposób.
Źródło: ASA Polska S.A. – Dofinansowanie firm
