Coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na sporządzanie miesięcznych sprawozdań finansowych ze względu na chęć kontrolowania osiąganych wyników, a także możliwość szybszego wykrywania potencjalnych zagrożeń. Obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego nakładany jest obecnie także na każdą organizacją pozarządową. Warto więc wiedzieć, jak czytać takie sprawozdania, by móc bez wątpliwości czy obaw podpisać je i wysłać do urzędu skarbowego.
Cel sprawozdania finansowego
Sprawozdanie finansowe ma za zadanie dostarczyć informacji o sytuacji finansowej, zmianach w niej następujących, jak również o wynikach działalności danej jednostki. Takie informacje będą użyteczne dla szerokiego kręgu odbiorców, którzy na podstawie zamieszczonych w sprawozdaniu danych będą mogli podjąć odpowiednie decyzje gospodarcze.
Obowiązkowymi elementami sprawozdania finansowego jest bilans, czyli sprawozdanie z sytuacji finansowej, jak również rachunek z zysków i strat wskazujący na całkowite dochody danego podmiotu. Oprócz tego w sprawozdaniu obowiązkowo znaleźć musi się zestawienie zmian w kapitale własnym, rachunek przepływów pieniężnych oraz informacja dodatkowa z opisami zasad rachunkowości i notami objaśniającymi.
Od czego zacząć czytanie sprawozdania?
Na samym początku warto zapoznać się z podstawowymi informacjami takimi jak rachunek wyników, przepływów pieniężnych czy bilans. Dzięki temu można wyrobić sobie ogólny pogląd o tendencjach w danej spółce. Przychody czy rentowność mogą być jednak bardzo zmienne w zależności np. od cyklu koniunkturalnego. Tendencje widoczne są więc dopiero przy przyjrzeniu się przychodom i marżom w dłuższej perspektywie.
Rozwijająca się firma
O pozytywnych rokowaniach firmy można mówić po sprawdzeniu takich elementów jak wzrastające obroty, uzyskiwany zysk, generowane koszty czy struktura należności i zobowiązań. Dobrze rozwijająca się firmie osiąga coraz wyższe obroty, a zysk rośnie proporcjonalnie do przychodu. Ponadto wraz z przychodem powinny rosnąć również koszty działalności operacyjnej. Firma świetnie rokująca na przyszłość będzie też zwiększać lub utrzymywać swój poziom aktywów trwałych oraz pozostawiać zysk w firmie.
Istotne znaczenie ma także kwota bilansowa, która nie powinna ulegać znacznym wahaniom w kolejnych latach. O dobrze rokującej firmie można jednak mówić także w dwóch innych sytuacjach. W pierwszej z nich firma osiąga te same obroty, ale jednocześnie utrzymuje lub zwiększa rentowność, obniża lub utrzymuje na stałym poziomie koszty operacyjne, nie odnotowuje drastycznych zmian w wartości aktywów trwałych, a aktywa obrotowe nie ulegają zmianie czy obniżeniu. Również w tym przypadku wypracowany zysk chociaż częściowo powinien pozostawać w firmie, a kwota bilansowa nie może ulegać dużym wahaniom.
Niekoniecznie stały rozwój
Ostatnia sytuacja, w której można mówić o dobrze rozwijającej się firmie to taka, w której firma osiąga niższe obroty, ale za to utrzymuje rentowność lub nawet ją zwiększa, podczas gdy wartość zobowiązań plasuje się na tym samym poziomie lub ulega pomniejszeniu. Nie powinny pojawić się także żadne drastyczne zmiany w wartości aktywów trwałych. Warto pamiętać, że firma dobrze rozwijająca się i funkcjonująca prawidłowo wcale nie musi zwiększać przychodów z roku na rok. Ważne, by generowała zysk – rok czy dwa spadku obrotu przy dobrej rentowności wcale nie muszą więc być oznaką złej sytuacji w działalności.
Kiedy firma źle rokuje?
Źle rokująca firma to przede wszystkim taka, w której spadają obroty, a jednocześnie znacznie rosną koszty. Również szybki spadek kosztów może informować o złej sytuacji – nie musi koniecznie oznaczać lepszego zarządzania. Często staje się sygnałem, że działalność jest wyciszana. W firmie, która nie ma dobrych perspektyw na przyszłość spada również rentowność, a także zwiększa się poziom zobowiązań w szybszym tempie niż zależności, co zazwyczaj świadczy o niewypłacalności firmy.
Możliwy jest także wzrost kosztów produkcji i zakupów oraz zmniejszenie opłacalności podstawowego biznesu, co w konsekwencji przynosi wzrost wartości sprzedanych towarów i materiałów. Na uwagę zasługują także przychody operacyjne, które zazwyczaj w źle prosperującej firmie wzrastają, podczas gdy wartość aktywów trwałych się zmniejsza.
Jak sprawdzić, w jakiej kondycji jest firma?
Przedsiębiorstwo, które znajduje się w dobrej kondycji finansowej, można łatwo poznać po kilku cechach, które są widoczne w sprawozdaniach. Należy do nich przede wszystkim wysoka i stała wartość aktywów trwałych, która świadczy o tym, że firma dysponuje sporym majątkiem. Dobrze prosperująca działalność powinna mieć także dużą wartość środków pieniężnych i innych aktywów oraz wartość aktywów obrotowych przekraczającą wartość zobowiązań.
Dwa ostatnie elementy mające znaczenie to wzrastająca rentowność przy rosnących kapitałach własnych będąca dowodem na zwiększenie finansowania własnego, jak również poprawę płynności finansowej i zyskania potencjału na większy wzrost oraz dodatni bilans przepływów finansowych. Wbrew pozorom najważniejszy wcale nie jest bowiem sam zysk, ale to, czy jeśli zostanie wypracowany przez firmę, pozostanie w niej i zapewni dalszy rozwój na kolejne lata prowadzenia działalności.
Artykuł powstał przy współpracy z http://sygnum.pl/.
