Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski, podczas spotkania w Belwederze, wręczył odznaczenia państwowe nadane obywatelom Stanów Zjednoczonych Ameryki, w tym pośmiertnie oficerom Armii Stanów Zjednoczonych, zasłużonym w ujawnieniu prawdy o Zbrodni Katyńskiej.
Prezydent podziękował bliskim amerykańskich oficerów – odznaczenia odebrali ich synowie. Jak zaznaczył Amerykanie „z wyroku losu” stali się świadkami Zbrodni Katyńskiej i „zrobili wszystko, co było w ich możliwości, by powiadomić świat o tej zbrodni”. – To, że świat nie chciał w to uwierzyć albo nie chciał się po prostu tego dowiedzieć, to jest inna sprawa – dodał Bronisław Komorowski.
Podkreślił także, że Polska ma na drodze walki o prawdę katyńską ogromne osiągnięcia, których przejawem są m.in. cmentarze zbudowane w Katyniu, Charkowie, Miednoje i Bykowni, oraz przyznanie się Rosji do zbrodni popełnionej na polskich oficerach.
– Są na tej drodze też ogromne słabości, niezrealizowane cele – dodał prezydent, wymieniając wśród nich m.in. to, że trybunał w Norymberdze nie wskazał osób winnych tej zbrodni i nie ukarał ich. Jak zaznaczył prezydent Komorowski, słabością jest też fakt, że nie udało się dotrzeć do wszystkich dokumentów związanych ze Zbrodnią Katyńską – w tym do listy białoruskiej.
Na tym tle szczególnie widać zasługi tych, którzy od samego początku stali po stronie prawdy o sprawie katyńskiej, oraz zasługi tych, którzy współcześnie starają się pomóc w odkryciu całej, nawet najbardziej bolesnej prawdy o Zbrodni Katyńskiej – powiedział prezydent. Nawiązał równocześnie do rosyjskiej grupy Memoriał, której członkowie – jak dodał – świadomie działali na rzecz ujawnienia prawdy.
Odznaczeni zostali:
za wybitne zasługi w ujawnianiu i upamiętnianiu prawdy o Zbrodni Katyńskiej
KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ZASŁUGI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
pośmiertnie
Donald Boyle STEWART
John Huff VAN VLIET Junior
za zasługi w odkrywaniu prawdy o Zbrodni Katyńskiej, za upowszechnianie wiedzy
o historii Polski
ZŁOTYM KRZYŻEM ZASŁUGI
Krystyna PIÓRKOWSKA.
Uroczystość była częścią obchodów 75. rocznicy Zbrodni Katyńskiej. Uczestniczyli w niej także przybyli z USA członkowie rodzin odznaczonych oficerów. Obecni byli również ministrowie w KPRP Krzysztof H. Łaszkiewicz i Jaromir Sokołowski oraz Doradcy Prezydenta RP.
W maju 1943 r. amerykańscy oficerowie, ppłk John Van Vliet oraz kpt Donald B. Stewart, jako jeńcy wojenni, wraz z grupą innych jeńców alianckich zostali wysłani pod strażą przez Niemców do Katynia, gdzie byli przymusowymi świadkami ekshumacji polskich oficerów zamordowanych przez NKWD.
Obydwaj oficerowie informowali o Zbrodni Katyńskiej rząd USA listami szyfrowanymi wysyłanymi z Oflagu 64 (Szubin). Po przekazaniu do Waszyngtonu moskiewskiego raportu Kathleen Harriman i Johna Melby’ego w styczniu 1944, w trakcie działań Komisji Burdenki, wiosną 1944 r. kpt Stewart odpisywał na pytania nadesłane w szyfrowanych listach i ponownie potwierdził odpowiedzialność władz ZSRS za Zbrodnię Katyńską.
W maju 1945 roku ppłk Van Vliet złożył w Pentagonie obszerny raport stwierdzający, że odpowiedzialność za zbrodnię ponosi ZSRS. Pomimo otrzymanego rozkazu milczenia Van Vliet ponowił swój raport w 1950 roku oraz wystąpił dwa lata później jako świadek przed Specjalną Komisją Śledczą Kongresu USA do spraw zbadania Zbrodni Katyńskiej, gdzie złożył zeznania pod przysięgą. Van Vliet do końca życia udzielał w sprawie katyńskiej licznych wywiadów, które zostały utrwalone na filmie oraz na taśmach dźwiękowych i video.
W lutym 1952 roku kpt Stewart złożył zeznania przed Komitetem Śledczym Kongresu USA do spraw zbadania Zbrodni Katyńskiej, potwierdzając informacje poprzednio przekazane w szyfrowanych listach, jak i w zeznaniu pod przysięgą i raporcie złożonych przez ppłk. Johna Van Vlieta. (inf. własna, PAP).
Źródło: prezydent.pl
