Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą bardzo często korzystają z pomocy swoich najbliższych przy stawianiu pierwszych kroków w biznesie. Jedną z form pomocy jest nieodpłatne użyczenie samochodu. Warto jednak pamiętać o konsekwencjach w podatku dochodowym, jakie za sobą niesie tego typu świadczenie. Umowa użyczenia została zdefiniowana w kodeksie cywilnym i rozumie się przez nią umowę, w której użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nie oznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą bardzo często korzystają z pomocy swoich najbliższych przy stawianiu pierwszych kroków w biznesie. Jedną z form pomocy jest nieodpłatne użyczenie samochodu. Warto jednak pamiętać o konsekwencjach w podatku dochodowym, jakie za sobą niesie tego typu świadczenie.
Jeśli użytkujesz samochód przyjaciela, masz przychód
Przy użyczeniu należy pamiętać o art. 14 ust. 2 pkt. 8 ustawy o PIT, zgodnie z którym przychodem z działalności gospodarczej jest również wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2-2b, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 125.
Tak więc u korzystającego nieodpłatnie ze środka transportu powstaje przychód z tytułu otrzymanego nieodpłatnie świadczenia. Wartość przychodu ustalana jest jako rynkowa wysokość czynszu z tytułu odpłatnego użyczenia takiego samego środka transportu (z uwzględnieniem w szczególności jego stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia).
Jednak nie wszystkie nieodpłatne świadczenia będą stanowiły u podatnika przychód. W ustawie o PIT z przychodów zostały wyłączone wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (…) otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Zatem jeżeli ojciec, matka, rodzeństwo, teściowie i inne osoby z I lub II grupy podatkowej, użyczyły przedsiębiorcy samochód, nie powstanie u niego z tego tytułu przychód.
Brak amortyzacji u dawcy
Przedsiębiorcy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych również od środków przekazanych innemu podmiotowi do używania. Zasada ta nie obowiązuje jednak w przypadku nieodpłatnego użyczenia. Zgodnie z ustawą o PIT art. 23 ust.1 pkt 45a nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania. Przedsiębiorcy nieodpłatnie użyczający samochód tracą nie tylko przychody, które mogliby uzyskać w przypadku odpłatnego użyczenia, ale również tracą możliwość zaliczenia odpisów amortyzacyjnych do kosztów, co powoduje konieczność zapłaty większego podatku.
Adam Bujalski
Jerzy Toczyński