Podatek od towarów i usług stanowi znaczną część ceny mieszkań oferowanych konsumentom. Bardzo często prowadzi to do rezygnacji z zakupu nowego mieszkania na rzecz mieszkań z rynku wtórnego, które nie są objęte podatkiem VAT. Ustawodawca jednak przewidział pewne udogodnienia dla tzw. budownictwa społecznego. Zgodnie z ustawą o VAT, stawkę podatku 8% stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Podatek od towarów i usług stanowi znaczną część ceny mieszkań oferowanych konsumentom. Bardzo często prowadzi to do rezygnacji z zakupu nowego mieszkania na rzecz mieszkań z rynku wtórnego, które nie są objęte podatkiem VAT. Ustawodawca jednak przewidział pewne udogodnienia dla tzw. budownictwa społecznego.
Mieszkanie do 150 m.kw. objęte stawką 8%
Podstawową kwestią jest ustalenie co ustawodawca rozumie poprzez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym. Są to obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12 (np. hotele, budynki biurowe, schroniska młodzieżowe, szkoły, muzea itd.), a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych. Jednak nie wszystkie obiekty należące do tej grupy mogą być zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Dotyczy to budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m kw. oraz lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m kw.
Nadwyżka ponad 150 m.kw. opodatkowana stawką 23%
Warto jednak zwrócić uwagę, co dzieje się w przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej określone ustawowo limity. W takiej sytuacji stawkę podatku 8% stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej. Tak więc kupując lokal mieszkalny o powierzchni 200 m kw. za kwotę 800 tys. zł netto, stawką niższą będzie opodatkowana kwota 600 tys. zł, natomiast od kwoty 200 tys. zł zostanie odprowadzony podatek w wysokości 23%.
Optymalizacja podatkowa
Definicja budownictwa społecznego spowodowała niestety wzrost kosztów zakupu większych mieszkań i domów. Dlatego podatnicy i deweloperzy stosują różne metody optymalizacji podatkowej w celu uniknięcia wyższej stawki VAT. Przykładowo zamiast jednego dużego mieszkania można kupić dwa mniejsze sąsiadujące ze sobą lokale. Spełniając definicję budownictwa społecznego będą opodatkowane stawką 8%. Właściciel może jednak w każdej chwili je połączyć i mieć lokal przekraczający limitowany metraż.
Iwona Cackowska
Jerzy Toczyński