Od pierwszego stycznia 2012 roku osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej, nie będące podatnikami VAT lub płatnikami składek ubezpieczeniowych nie posługują się numerem identyfikacji podatkowej, w celu dokonywania różnego rodzaju rozliczeń z organem podatkowym. Wykorzystają do tego PESEL. Osoby fizyczne rozpoczynające działalność gospodarczą uzyskają NIP już w jeden dzień.
Tylko osoby fizyczne będące „zwykłymi podatnikami”
Osoby fizyczne zamieszkujące terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są objęte numerem ewidencji PESEL, który przydzielany jest każdemu, zaraz po urodzeniu. Drugim, obowiązującym do tej pory numerem identyfikacyjnym, niezbędnym do regulowania różnego rodzaju zobowiązań względem organu podatkowego był NIP. Ostatnia nowelizacja przepisów, pozwala podatnikom, będącym osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL, na posługiwanie się tylko tym identyfikatorem w celach podatkowych.
Należy jednak pamiętać, że regulacja ta odnosi się tylko i wyłącznie do osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Wprowadzone zmiany nie dotyczą płatników składek ubezpieczeniowych oraz czynnych podatników VAT, którzy nadal zobowiązani są do legitymowania się numerem ewidencji podatkowej.
NIP pozostał więc obowiązkowym identyfikatorem podatkowym dla przedsiębiorców, niezależnie od tego, czy posiadają numer PESEL.
PESEL zamiast NIP
Warto zauważyć, że do tej pory numer identyfikacji podatkowej był wymagany wraz z numerem PESEL. Nowelizacja przepisów ma na celu ułatwienie wszelkiego rodzaju formalności związanych z rozliczeniami podatkowymi. W myśl ustawy, osoby fizyczne do celów podatkowych posługują się tylko i wyłącznie numerem PESEL, ponadto podanie NIP nie jest już wymagane w takich dokumentach jak umowa o pracę, zlecenie, o dzieło, a także wszelkich poświadczeń ubezpieczeniowych oraz zwolnień lekarskich.
Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2012 roku
Co prawda już dziś zwykli podatnicy mogą legitymować się numerem PESEL zamiast numeru identyfikacji podatkowej, należy jednak podkreślić, że nowe regulacje prawne, znoszące NIP w przypadku tych osób, wejdą w życie 1 stycznia 2012 roku. Oznacza to, że obowiązujący obecnie stan prawny ma charakter przejściowy. Osoby posiadające numer PESEL mają dzięki temu dowolność w kwestii wyboru używanego identyfikatora w celach rozliczeniowych.
Łatwiej też przedsiębiorcom
Przedsiębiorcy choć nadal muszą posługiwać się NIP-em, to jednak będą krócej czekać na jego nadanie. Otrzymują NIP jedynie jako potwierdzenie jego nadania, a nie jak wcześnie w formie decyzji administracyjnej. Skraca to całą procedurę rejestracyjną do 14 dni z jednomiesięcznego postępowania podatkowego.
Jeszcze szybciej uzyskają NIP osoby fizyczne rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej. Ich numer zostanie nadany już pierwszego dnia roboczego po złożeniu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego. Również potwierdzenie nadania NIP zostanie dla nich wydane nie później niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do naczelnika urzędu skarbowego poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego.
Elżbieta Węcławik
Dorota Kępka
